Từ năm 2026, hình thức thuế khoán chính thức bị bãi bỏ, mở ra một kỷ nguyên mới trong quản lý thuế đối với hộ kinh doanh. Ngành thuế đang định hướng chia hộ kinh doanh thành 4 nhóm theo doanh thu, mỗi nhóm sẽ có yêu cầu riêng về kế toán, hóa đơn và tuân thủ thuế.
1. Quản lý hộ kinh doanh 2026: Phân chia 4 nhóm doanh thu
Sau khi quy định nộp thuế khoán đối với hộ, cá nhân kinh doanh chính thức bị xóa bỏ từ năm 2026 theo Nghị quyết 68 về phát triển kinh tế tư nhân, ngành thuế sẽ chuyển đổi sang phương thức quản lý dựa trên doanh thu thực tế. Để hệ thống này hoạt động hiệu quả, Cục Thuế định hướng sẽ phân loại hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh thành 4 nhóm dựa trên mức doanh thu hàng năm. Bà Nguyễn Thị Thanh Hằng, Trưởng ban Chính sách, thuế quốc tế (Cục Thuế), đã chia sẻ thông tin này tại hội nghị về giải pháp hỗ trợ người nộp thuế ngày 19/6.
Các nhóm phân loại cụ thể như sau:
- Nhóm 1: Gồm các hộ kinh doanh có doanh thu dưới ngưỡng chịu thuế, tức dưới 200 triệu đồng một năm. Đây là mức doanh thu dự kiến không chịu thuế từ năm 2026.
- Nhóm 2: Bao gồm các hộ có doanh thu từ 200 triệu đồng đến dưới 1 tỷ đồng một năm.
- Nhóm 3: Áp dụng cho các hộ kinh doanh trong lĩnh vực nông nghiệp, công nghiệp, xây dựng có doanh thu từ 1 tỷ đồng đến 3 tỷ đồng mỗi năm, và các hộ kinh doanh trong lĩnh vực thương mại, dịch vụ có doanh thu từ 1 tỷ đồng đến 10 tỷ đồng.
- Nhóm 4: Đây là nhóm lớn nhất, gồm các hộ kinh doanh có doanh thu trên 10 tỷ đồng mỗi năm.
2. Yêu cầu về hóa đơn và kế toán theo từng nhóm doanh thu
Việc phân chia thành 4 nhóm không chỉ để quản lý mà còn định hình các yêu cầu khác nhau về hóa đơn điện tử và chế độ kế toán, nhằm đơn giản hóa thủ tục và giảm gánh nặng tuân thủ cho hộ kinh doanh.
- Hộ kinh doanh nhóm 1 và nhóm 2:
- Được khuyến khích sử dụng hóa đơn điện tử sau khi bỏ thuế khoán.
- Đặc biệt, nhóm 2 sẽ có lộ trình áp dụng hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế hoặc hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền từ năm 2027-2028.
- Các hộ thuộc hai nhóm này chỉ cần ghi chép thu chi đơn giản theo mẫu (phần mềm) do Bộ Tài chính cung cấp.
- Hộ kinh doanh nhóm 3 và nhóm 4:
- Thuộc diện bắt buộc sử dụng hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế hoặc hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền khi bán lẻ.
- Hộ kinh doanh nhóm 3 sẽ thực hiện chế độ kế toán đơn giản, nhằm giảm thiểu thủ tục, chi phí và thời gian tuân thủ.
- Hộ kinh doanh nhóm 4 (có doanh thu trên 10 tỷ đồng) phải thực hiện các chế độ kế toán đầy đủ hơn, bao gồm ghi sổ kế toán (doanh thu, chi phí, quỹ tiền mặt, tiền gửi ngân hàng, nghĩa vụ thuế) và lập, lưu trữ hóa đơn chứng từ, phiếu thu, chi phát sinh trong kỳ.
3. Nguyên tắc tự kê khai và hậu kiểm của ngành thuế
Với việc xóa bỏ thuế khoán, ngành thuế sẽ chuyển sang nguyên tắc người nộp thuế tự kê khai doanh thu. Cơ quan thuế sẽ thực hiện hậu kiểm dựa trên các dữ liệu thu thập được. Bà Nguyễn Thị Thanh Hằng nhấn mạnh rằng, các hộ vi phạm sẽ bị xử phạt và ấn định thuế. Điều này đòi hỏi hộ kinh doanh phải nâng cao tính minh bạch và trung thực trong việc ghi nhận doanh thu, chi phí.
4. Định hướng sửa đổi chính sách hỗ trợ hộ kinh doanh
Bên cạnh việc phân loại và quản lý, ngành thuế cũng sẽ kiến nghị sửa đổi các quy định pháp luật liên quan để tiếp tục hỗ trợ hộ, cá nhân kinh doanh phát triển:
- Tăng ngưỡng doanh thu không chịu thuế: Dự kiến đề xuất nâng ngưỡng doanh thu không chịu thuế giá trị gia tăng và thu nhập cá nhân lên mức phù hợp hơn, 400 triệu đồng một năm.
- Phân biệt tỷ lệ thuế TNCN theo quy mô: Tỷ lệ phần trăm thuế thu nhập cá nhân cho hộ, cá nhân kinh doanh có thể được sửa đổi theo hướng phân biệt theo quy mô doanh thu, tạo sự công bằng và khuyến khích phát triển.
- Đơn giản hóa tên gọi: Ngành thuế cũng kiến nghị bỏ thuật ngữ “hộ kinh doanh” và chỉ sử dụng “cá nhân kinh doanh”, đồng thời lấy số định danh cá nhân của người đại diện làm mã số thuế, nhằm tạo sự liên thông, đồng bộ trong quản lý.
Để được tư vấn chi tiết về dịch vụ thuế/kế toán, quý doanh nghiệp vui lòng liên hệ với AIAC qua hotline 0914 881 612 hoặc email info@aiac.com.vn.
AIAC – Đồng hành cùng sự phát triển bền vững của doanh nghiệp!
