Ngày 18/8/2025, Chính phủ ban hành Nghị định 228/2025/NĐ-CP, bổ sung quy định kiểm toán độc lập trong xử phạt vi phạm hành chính. Theo đó, ngoài cảnh cáo và phạt tiền, các cá nhân, tổ chức vi phạm phải thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả nhằm khôi phục tính pháp lý và đảm bảo quyền lợi của các bên liên quan.
1. Các biện pháp khắc phục hậu quả trong quy định kiểm toán độc lập từ 18/8/2025 theo Nghị định 228
Theo Điều 5 Nghị định 228/2025/NĐ-CP, các biện pháp khắc phục hậu quả dành cho cá nhân, tổ chức vi phạm theo quy định kiểm toán độc lập từ 18/8/2025 được thực hiện như sau:
- Buộc mua bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp hoặc trích lập quỹ dự phòng rủi ro nghề nghiệp theo pháp luật kiểm toán độc lập;
- Buộc xây dựng, vận hành hệ thống kiểm soát nội bộ nhằm phòng ngừa rủi ro nghề nghiệp;
- Buộc lập trang thông tin điện tử; cải chính, công bố, cập nhật đầy đủ thông tin sai sự thật hoặc gây nhầm lẫn;
- Buộc nộp lại số lợi lợi bất hợp pháp có được từ hành vi vi phạm vào ngân sách nhà nước;
- Buộc nộp lại Chứng chỉ kiểm toán viên, Giấy chứng nhận đăng ký hành nghề kiểm toán, Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh dịch vụ kiểm toán, hoặc Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh dịch vụ kiểm toán qua biên giới tại Việt Nam giả mạo cho cơ quan, người có thẩm quyền đã cấp;
- Buộc nộp lại các loại chứng chỉ, giấy chứng nhận nêu trên nếu đã được cấp nhưng bị tẩy xóa, sửa chữa, làm thay đổi nội dung cho cơ quan, người có thẩm quyền đã cấp;
- Buộc nộp lại tài liệu gian lận, giả mạo, kê khai sai thực tế hoặc bị sửa đổi sai lệch; áp dụng cả với hồ sơ xin chấp thuận cập nhật kiến thức, kiểm toán đơn vị có lợi ích công chúng, hoặc đăng ký dịch vụ kiểm toán qua biên giới;
- Buộc nộp lại giấy chứng nhận hành nghề, điều kiện kinh doanh dịch vụ kiểm toán hết hiệu lực, mất giá trị hoặc bị thu hồi cho cơ quan có thẩm quyền;
- Buộc thực hiện thủ tục cấp điều chỉnh, cấp lại Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh dịch vụ kiểm toán;
- Buộc nộp trả lại Giấy chứng nhận đăng ký hành nghề kiểm toán, Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh dịch vụ kiểm toán cho Bộ Tài chính theo quy định;
- Buộc thực hiện liên danh với doanh nghiệp đủ điều kiện kinh doanh dịch vụ kiểm toán khi cung cấp dịch vụ kiểm toán qua biên giới tại Việt Nam;
- Buộc gửi báo cáo, giải trình, cung cấp đầy đủ thông tin, tài liệu; buộc báo cáo, giải trình, cung cấp thông tin, tài liệu bổ sung theo quy định;
- Buộc tuân thủ chuẩn mực kiểm toán Việt Nam, chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp kế toán, kiểm toán Việt Nam;
- Buộc thu hồi Giấy chứng nhận tham gia cập nhật kiến thức cho học viên thực tế không tham gia cập nhật kiến thức;
- Buộc cấp Giấy chứng nhận tham gia cập nhật kiến thức cho học viên và kiểm toán viên tham gia giảng dạy các lớp học cập nhật kiến thức sau mỗi lớp học;
- Buộc làm thủ tục xóa ngành nghề kinh doanh dịch vụ kiểm toán khi không được cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh dịch vụ kiểm toán theo quy định;
- Buộc giao kết hợp đồng kiểm toán theo quy định;
- Buộc không được thực hiện đăng ký hành nghề kiểm toán đối với kiểm toán viên trong thời gian từ 01 tháng đến 24 tháng;
2. Trách nhiệm của cá nhân, tổ chức khi vi phạm hành chính trong quy định kiểm toán độc lập từ 18/8/2025
Các biện pháp khắc phục hậu quả từ 18/8/2025 được tiến hành theo quy định kiểm toán độc lập tại Luật Xử lý vi phạm hành chính 2012. Theo đó, cá nhân, tổ chức phải có trách nhiệm:
- Phối hợp với các tổ chức, cá nhân liên quan để thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả.
- Chịu toàn bộ chi phí thực hiện biện pháp.
- Thực hiện biện pháp kịp thời và báo cáo kết quả đến cơ quan có thẩm quyền trong 10 ngày làm việc kể từ ngày ký quyết định xử phạt.
3. Thời hạn áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả trong quy định kiểm toán độc lập từ 18/8/2025
Theo quy định kiểm toán độc lập tại Nghị định 228, thời hạn áp dụng các biện pháp khắc phục hậu quả từ 18/8/2025 được xác định như sau:
3.1. Trường hợp hành vi vi phạm đã kết thúc trước ngày 18/8/2025:
Nếu hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực kiểm toán độc lập xảy ra và kết thúc trước thời điểm 18/8/2025 nhưng sau đó mới bị phát hiện hoặc đang trong quá trình xem xét, thì áp dụng nghị định có hiệu lực tại thời điểm hành vi kết thúc để xử phạt.
3.2. Trường hợp hành vi vi phạm kéo dài sau ngày 18/8/2025:
Đối với hành vi bắt đầu trước ngày 18/8/2025 nhưng vẫn đang diễn ra khi Nghị định 228/2025/NĐ-CP có hiệu lực, việc xử phạt sẽ áp dụng theo quy định của Nghị định 228.
3.3. Trường hợp quyết định xử phạt đã ban hành hoặc thi hành xong trước ngày 18/8/2025 nhưng còn khiếu nại:
Việc giải quyết sẽ áp dụng quy định của Nghị định 41/2018/NĐ-CP (xử phạt trong lĩnh vực kế toán, kiểm toán độc lập) và Nghị định 102/2021/NĐ-CP (sửa đổi, bổ sung các nghị định về xử phạt vi phạm hành chính trong các lĩnh vực thuế, hóa đơn, hải quan, bảo hiểm, xổ số, tài sản công, tiết kiệm chống lãng phí, dự trữ quốc gia, kho bạc nhà nước, kế toán, kiểm toán độc lập).
Nghị định 228/2025/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính đã thiết lập khung pháp lý chi tiết về quy định kiểm toán độc lập. Trong đó, việc siết chặt các biện pháp khắc phục hậu quả trong lĩnh vực kiểm toán độc lập đảm bảo tính công bằng, minh bạch, nâng cao trách nhiệm pháp lý của các kiểm toán viên và tổ chức cung cấp dịch vụ kiểm toán tại Việt Nam.
Để được tư vấn chi tiết về dịch vụ thuế/kế toán, quý doanh nghiệp vui lòng liên hệ với AIAC qua hotline 0914 881 612 hoặc email info@aiac.com.vn.
AIAC – Đồng hành cùng sự phát triển bền vững của doanh nghiệp!
